Collegiffe juvat: metaque fervidis Illum, Est qui nec veteris pocula Maßici, inquit, Lambinus, curriculi nomine hoc Me nec fæmina, nec puer 6. Terrarum Dominos. ) Periphrafis Romanorum, juxta illud Poëtæ, Romanos rerum dominos, gentemque to gatam. do accipiamus, ad curulium certaminum studium referemus , quo non minus Romani ludis suis Circenfibus, quam Græci Olympicis insaniverunt. Torrentius. Curriculo.] Curru. Pulverem.] Equorum cursu pulvis excitatur: itaque ex eo quod subsequitur, id quod antecedit intelligere debemus. Od. 1. lib.2. Non indecoro pulvere fordidos. Lambin. Olympicum.] Inter reliquos Græciæ ludos longè celeberrimi fuerunt Olympici: fic dicti, propter Jovis Olympii delubruin, quod in Achaia fuit celebratiffimum: qui ludi juxta Pisam & Elidem, in campo, cui Olympia nomen, magno conventu totius Græciæ, certamine equestri, quinto anno celebrari confue- victores fuisse dicuntur. Alii per Terraverunt, in honorem Jovis Olympii. De rum Dominos, Deos intelligunt. Evehit ludis Circenfibus vide Alex. ab Alex. ad Deos.] Diis æquiparat. lib. 5. cap. 8. 4. Metaque fervidis.] Curuli certamine contendentium prima ac præcipua cautio eft, ut ipso curfus flexu contingere quidem metam videantur, non impingant tamen. In illo fumma artis laus; in hoc fummum etiam vitæ periculum. Torrent. Metaque evitata] Terminus (ad quem dirigitur cursus) cautè evitatus. Fervidis.] Rotæ enim currendo fervent. 5. Palmaque nobilis.] Præmium vitoriæ, quæ homines nobilitat. Hic τελεία σιγμή ponenda est. Repetendum autem ad ngiva juvat. Qui hanc oden primi contaminare aggreffi funt, offendit genus loquendi fortaffe duriufculum, fed tamen Flacco ufitatum: ut infra, Interim Græcorum infaniam deridens, apud quos in Olympiis vicisse, majus erat ac gloriofius, quam Romæ triumphaffe. Unde Olympionicarum vita, tanquam feliciffima etiam in proverbium abiit.Torrent. per Terrarum Dominos Herman. Figulus intelligit, Reges & Principes, qualis fuit Hercules, Coræbus. Alcibiades, aliique, qui in Olympiis 7. Hunc fi, &c.] Hic se Diis immortalibus parem putat, fi ad quam maximos honores perveniat: ille, fi ampliffimas opes confecutus fit. Agricolam autem, qui immoritur studio agellos patrios excolendi, adducere nunquam poffis, quin quiete rufticari malit, quam cum periculo mercaturam aggredi. Rutgerfius. Hunc fi.] Hunc,id eft,alium, qui honoribus infe infervit. Mobilium.] Multi libri habent nobilium, idque proprium videtur illius populi, ob rerum magnitudinemgeftarum epitheton. Torrent. Mobiliumturba Quiritum.] Pop. Romanus in fuffragiis ferendis semper erat mobilis & inconftans. 8. Tergeminis.] Maximis atque ampliffimis. Turneb. lib. 3. cap. 20. & lib. 18. cap. Illum, fi proprio condidit horreo Luctan 18. cap. 12. Geminus enim & Tergemi-culturam exercet. Si proprio condidit hornus & Septemgeminus, pro magnis sæpè reo.] Si factus fit dives & copiofus araà veteribus ufurpantur, uti & duplex. tor. Poffimus etiam pro instauratis fæpius reiteratisque, vel iifdem, vel novis magiftratibus Tergeminos exponere, aut cum Porphyrione ad geminatos populi in Theatro plaufus referre. Torrent. Loquitur enim de eo qui favorem vulgi captans, optet, quum ingressus sit theatrum, plausum sibi edi à populo. Sic enim excipiebantur in theatrum principes, de quibus bene populus sentiebat. Convenit cum hoc loco Ode 17. lib. 2. quum populus frequens Latum theatris ter crepuit sonum. Stephan. Vel Tergeminus quafi à tribus ordinibus, fcilicet senatorio, equeftri & plebeio illatis. Rutgers. Tergeminis.] Honoribus ampliffimis, & maximis, vel, Adilitate majore, Prætura, & Consulatu. Tollere.] Extollere ad sublimiorem dignitatis gradum. 10. De Libycis verritur.] Notatur provinciæ Africæ fertilitas. Nec vero ab uno aliquo verri omnia vult Horatius; sed divitem dicit, cui ex fingulis quæ profert Libya abunde fatis eft. Torrent. Areis.] Agris latis ,planis & apricis. Cruquius. Libycis verritur areis.] Quicquid colligitur ex agris fertilibus, cujufmodi funt in Libya regione frumenti feracissima. 11. Findere farculc.] Agros ligone fodere. vel, agros colere farculo, quod est genus rastri, Græci τὸ σκαλίδιον appellant. 12. Attalicis conditionibus.] Nunquam eum de fententia fua deducas, quamvis regias opes ei offeras, cujufmodi erant Attali regis Pergami. 13. Nunquam dimoveas.] Lambinus contrà omnium exemplarium fidem Demoveas mavult legere: cum Dimoveas pro ad aliud studium distrahere, aptiffimè dicatur. Senfus enim eft, effici non facile poffe, ut, qui agriculturæ deditus eft, ad res nauticas fe convertat. Torteria ad navium ædificationem fic rent. Cypria.] Cyprus enim omni maabundabat, ut ab ima carina, ad summum carchesium, fine subsidiis aliarum regionum totam navim abfolveret, & 9. Illum, fi proprio.] Ita diftinguunt vulgò, ut ejusdem viri fit, & agros farculo findere; & poffidere quantum producit Africa. Atqui discrimen nimis manifeftum eft. Altero enim agricola designatur, sedulus, beatus parvo: ut Epod.2.altero dives, qualem alibi opponit Trafio, hoc eft quod de Mario Plutarchus dicit, πλέτον δρκένα βασιλείαις ὁμε πολλαῖς κεκλημζό. Id enim per Africa messes Poëtæ volunt. Dein-omnibus armamentis eam inftrueret. de quid tantopere mirandum est, si quisque immensas opes quietè poffidere mavult; quam exigui lucelli caussa infido marise committere? Rutgers. Illum.] Illum, id eft, alium hominem qui agri Turneb. lib. 8. cap. 15. Cypria.] Nave ex trabibus Cypriis compacta: pro quavis nave. 14. Myrtoum mare.] Id mare five à Myrtoo Oenomai auriga, in illud præcipi A 2 15 Luctantem Icariis fluctibus Africum Eft qui nec veteris pocula Maßici, cipitato: five à Myrtilo quodam; sive à muliere Myrtone quod Paufanias mavult, sit appellatum, pars est Ægei maris; uti & Icarium, ab Icaro ibi fubmerso. Torrent. Pavidus nauta.] Aptum hoc loco epitheton. Nam qui mutato, quo natura trahitur, studio, mare ingreffus eft, non poteft non expavescere. Alioqui audaces & intrepidi sunt qui affueverunt mari. Idem. Pavidus fecet mare.] Propter naufragii metum. Dete 20. Nec partem folido, &c.] Hoc eft diem frangere. Solidus autem dies totus eft & integer, administrandis sine intermissione, rebus dicatus. Demere ergo partem de die, est aliquot horas ab agendis rebus, quasi furto fublatas, dare voluptati. Demimus enim partem de toto; fed adiminus totum ipsum. Cruquius. Demere de die.] Frangere diem intermittendo laborem, pabuloque corpus reficiendo. 21. Membra fub arbuto.] Habens membra strata sub arbuto viridi, id eft, fub arbuto amena & conviviis ido 15. Luctantem Icariis fluctibus.] Confligentem cum fluctibus Icariis. Sic Græεἱ παλαίω σοι. Africum.] Qui flat ab occasu hyberno. Rectè ergo Virgil. Cre-nea. berque procellis Africus. 16. Otium oppidi.] Non otium sui oppidi, ubi nullum est otium, fed nihil quam negotium & vita follicita; sed otium & rura sui oppidi, id eft, otium rufticum, vitam tranquillam, & ab omni tumultu remotam. Cruquius. 18. Quaffas.] Naves laceras. Indocilis pauperiem.] Hellenismus, pro indocilis ad patiendum. Vel qui doceri non potest pauperiem pati. 19. Est qui nec veteris pocula.] Est aliud genus hominum, qui genio indulgent. Maßici.] Pro quovis vino generofo: nafcitur autem in Mafficis montibus, qui funt in Campania. Lambi nus. 22. Adaque caput.] Caput vocamus, ubi primum erumpunt fontes, & eorum origines. Sacra.] Pulchre enim Seneca Epift. XLI. Magnorum fluminum capita veneramur: fubita ex abdito vasti amnis eruptio aras habet: coluntur aquarum calentium fontes. Verum quoniam se flumina fere in ramos spargunt, nec uno semper oftio in mare defluunt, hinc factum eft, ut, cum diversa esse quodammodo videantur, tot capita eis, quot exitus attribuantur καταχρηικῶς. Hinc Rheni capita apud Cæfarem, &c. Torrent. Sacra.] Omnis fons in origine facer eft, suoque murmure fomnos allicit. 24. Bellaque matribus.] Matres pro nuptis accipio: quæ bellum omnemerito execrantur, ob crebras parentum 25 Detestata. Manet fub love frigido Les liberorumque & conjugum mortes. Tor- | animi motum refer, quo divinitus agi rent. 25. Deteftata.] Propter filiorum interitum. Manet fub, &c.] Venatio non modo jucunda & utilis corpori exercendo, verum etiam multis nominibus semper commendata. Vide Xenophontem de Venatione. Sub love frigido.] Υπὸ διὸς, id eft, fub dio. Periphrafis aëris nocturni, qui ut humidior eft, ita & frigidior. Et vide quanta fit affuetudo vitæ cum delectatione, quæ incommoda commodis, dura mollibus anteferat. Cruquius. 26. Tenera conjugis immemor.] Conjugis delicatæ. 27. Fidelibus.] Mira est canum fidelitas in dominos. 28. Seu rupit teretes.] Seu effugit aper ruptis retibus, ex tereti, & rotundo fune contextis. Marsus aper plagas.] Sabellus, pro quovis apro. 29. Me doctarum.] Nuncper contentionem defcribit, quo studii genere ipse potiffimum recreetur. Edera.] Daphne Apollini dilecta in laurum, Ciffus à Baccho adamatus in ederam fibi cognominem (nam eam Graci κισσὸν vocant) converfi fuere. Merito igitur Poëtæ, qui in Apollinis & Bacchi tutela sunt, lauri atque ederæ frondibus coronantur. Torrentius. Hedera pramia frontium.] Poëtæ victores coronis edezaceis donabantur. 30. Diis miscent fuperis.] Ad illum tati Poëtæ, talia interdum mysteria proferunt, ut cæleftium consortia interfuisse videantur. Hinc & illud est Ovid. vi. Fastor. Eft Deus in nobis, agitante calefcimus illo, Impetus hic facræ semina mentis habet. Me gelidum nemus.) Umbrosum, opacum. Nemus autem hic accipe per metonymiam pro Diis Silvanis & Faunis, iis enim cum Nymphis immixtum, dicit se converfari & canere carmina. 31. Leves cum Satyris Chori.] In saltando celeres. 32. Secernunt populo.] Vel ita me alliciunt, ut nihil commune mihi esse velim cum populo. Stephan. Vel me semovent ab urbanis rebus, popularique studio. Turneb. 1.x1.c.26. Secernunt populo.] Me dignum faciunt, ut propter excellentiam à vulgo fegreger. Si, neque tibias.] Id eft, quia Musis ita visum eft, quarum favore & munere divina hæc beneficia consecutus fum. Cruq. Si neque tibias.] Si, id eft, quia fic placet Mufis, quarum favore hæc beneficia consecutus fum. 33. Euterpe.] Dulcis enim tibiarum concentus, vehementer animos afficit ac delectat. Innuit autem Euterpen Musam, carminis suavitatem & gratiam fibi non denegare. Cruquins. Enterpe cohibet.] Una ex mufis, eaque jucunda. Polyhymnia.] Hanc Mufarum unam, etiam Polymniam appellant: vel ob multiplicem rerum memoriam; vel ob HarA 3 monix Lesboum refugit tendere barbiton: 35 Quod fi me Lyricis vatibus inferes, Sublimi feriam fidera vertice. ODE II. ρστική. Ad AVGVSTVM CÆSAREM. Deos omnes iratos esse Romanis, ob Cæfaris cædem: unam imperii spem in Augusto constitutam : & pro ejus incolumitate, ut parentis patriæ, vota facit. Am fatis terris nivis, atque dire moniæ facultatem.Torrent. Polyhymnia.]| Ter 35. Quod fi me.] Κατ ̓ ἐξοχιὼ effert Mæcenatis judicium in difcernendis carminibus Lyricis, eumque tan34. Lefboum.] Aloco nimirum Lef- quam Criticum statuit: adeo ut fateatur bo infula, idque propter Alcxum & aliis se satis commendatum iri, modo ab Sappho egregios Lyricos, ex ea insula ipso, vatibus Lyricis adnumeretur. Quod oriundos. Les boum refuzit tendere.] Qua- fi me.] Si me (o Mæcenas) inter Lyricos le barbiton Sappho & Alcæus egregii Poëtas numerabis, ad cælum usque evePoëtæ in insula Lesbo tendere folebant. har, idemque digito attingam, id eft, Barbiton.] Instrumentum multarum fortunatus ero super mortalium condichordarum, quo poëta Alcæus cecinit. tionem, vel ero in oculis omnium reCruquius. splendens, ut sydus inter homines. Cerebra I'm C. Cafaris Dictatoris mortem, crebra atque horrenda prodigia fequuta fuissent, celebres ejus faculi Poëtæ in Augusti successoris gratiam, ea fic interpretati funt, ut Dii cadisillius indignitate commoti, ultionem meditari viderentur. Turnebus libro 6. capite 8. 1. Iam fatis terris.] Heinsius κακέφατον illud in fatis terris nivis, reprehendit: quodque levi mutatione surrepsisse pro terræ, & hoc pro tetra credit. Scribit ergo tetranivis, dira grandinis, ominosæ. ut quæ tot clades ac calamitates Populo Rom. portenderet. Dira. Aptiffimum hic epithetum, quasi Diis iratis immissa. Nivem adjungit, nec frequentem in urbe, & in stantis diluvii incrementum. Torrent. Dira.] Grandinis formidandæ, ut à Jovis ira provenientis. 2. Pater.] Jupiter. Rubente dextera.] Tres essemanubias, quæ Tusco vocabulo Deorum fulmina dicuntur, docet Turneb. lib.6. cap. 8. & Cruquius in fuis notis. Porro tertiam hic fignificari manubiam, quæ reipub. ftatum concutiat, cum ex rubente Jovis ob ignem. plurimum dextera, intelligimus : tum ex eo, quod facras imperii arces, hoc eft, ipsum Capitolium, petiverit. Torrent. Rubente dextera facras.] Fulmine ex igne rubente. 3. Iaculatus.] Græcè dicitur ἔβαλον, id eft, feriit. Turneb. lib. 21. cap. 20. laculatus arces.] Qui Capitolium, vel tem |