صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Ora fovent illo, & fenibus medicantur anhelis.
Sed neque Medorum fylvæ ditissima terra,
Nec pulcher Ganges, atque auro turbidus Hermus,
Laudibus Italiæ certent non Bactra, neque Indi,

Totaque turiferis Panchaïa pinguis arenis.
Hæc loca non tauri fpirantes naribus ignem
Invertere, fatis immanis,dentibus hydri
Nec galeis, denfifque virum feges horruit haftis:
Sed gravidæ fruges, & Bacchi Mafficus humor
Implevere tenent oleæ armentaque læta.
Hinc bellator equus campo fefe
Hinc albi, Clitumne, grege, fe fe arduus infert

135

140

infert; 145

Victima, fæpè tuo perfufi flumine facro, holly
Romanos ad templa deûm duxere triumphos.
hostia
Hic ver affiduum, atque alienis menfibus æftas;
Bis gravida pecudes, bis pomis utilis arbos. 150
At rabidæ tigres abfunt, & fæva leonum
Semina; nec miferos fallunt aconita legentes;
Nec rapit immenfos orbes per humum, neque tanto
Squameus in fpiram tractu fe colligit anguis.

[ocr errors]

Adde tot egregias urbes, operumque laborem, 155
Tot congefta manu præruptis oppida faxis,
Fluminaque antiquos fubterlabentia muros.

An mare, quod fuprà, memorem, quodque alluit infràs
Anne lacu's tantos? te, Lari maxime, teque
Fluctibus & fremitu affurgens, Benace, marino? 160
An memorem portus, Lucrinoque addita claustra :
Atque indignatum magnis ftridoribus æquor,
Julia quà ponto longè fonat unda refuso,
Tyrrhenufque fretis immittitur æftus Avernis?
Hæc eadem argenti rivos, ærifque metalla
Oftendit venis, atque auro plurima fluxit.

[ocr errors]

165

Hæc genus acre virum, Marfos, pubemque Sabellam,
Affuetumque malo Ligurem, Volfcofque verutos
Extulit; hæc Decios, Marios, magnofque Camillos,
Scipiadas, duros bello; & te, maxime Cæfar,
Qui nunc extremis Afiæ jam victor in oris;
Imbellem avertis Romanis arcibus Indum.

170

175

180°

Salve, magna parens frugum, Saturnia tellus! Magna virum tibi res antiquæ laudis & artis Ingredior, fanctos aufus recludere fontes, Bacha Afcræumque cano Romana per oppida carmen. Nunc locus arvorum ingeniis; quæ robora cuique, Quis color, & quæ fit rebus natura ferendis. *Difficiles primùm terræ, collefque maligni,... Tenus ubi argilla, & dumofis calculus arvis, Palladiâ gaudent fylvâ vivacis olivæ. Indicio eft, tractu furgens oleafter eodem Plurimus, & ftrati baccis fylveftribus agri At quæ pinguis humus, duftique uligine lata, Quique frequens herbis & fertilis ubelt campus.7.262 Qualem fæpè cavâ montis convalle folemus Defpicere, huc fummis liquuntur rupibus amnes, Felicemque trahunt limum; quique editus auftro, Et filicem curvis invifam pafcit aratris : Hic tibi prævalidas olim multoque fluentes Sufficiet Baccho vites; hic fertilis uvæ, Hic laticis, qualem pateris libamus & auro, Inflavit cùm pinguis ebu yenus ad aras, *Lancibus & pandis fumantia reddimus exta.170-117

[ocr errors]

190

Sin armenta magis ftudium vitulofque tueri,95 Aut foetus ovium, aut urentes culta capellas;

Saltus, & faturi petito longinqua Tarenti,

Et qualem infelix amifit Mantua campum,&
Pafcentem niveos herbo flumine cycnos

Non liquidi gregibus fontes, non gramina deerunt:
Et quantum longis carpent armenta diebus,
Exiguâ tantum gelidus ros nocte reponet.

Nigra ferè, & preflo pinguis fub vomere terra,

201

205

Et cui putre folum (namque hoc imitamur arando) 20
Optima frumentis: non ullo ex æquore cernes
Plura domum tardis decédere plauftra juvencis
Aut unde iratus fylvam devexit arator,
Et nemora evertit multos ignava per annos,
Antiquafque domos avium cùm ftirpibus imis A
Eruit illæ altun nidis petiere relictis ;

251 Facilis M

487688173/29 1174

172/6/201

A 210

At

[ocr errors]

215

At rudis enituit impulfo vomere campus.
Nam jejuna quidem clivofi glarea rurís
Vix humiles apibus cafias roremque miniftrat :
Etfophus fcaber, & nigris exefa chelydris &+
Creta, negant alios æquè ferpentibus agros
Dulcem ferre cibum, & curvas præbere latebras.
Quæ tenuem exhalat nebulam, fumofque volucres,
Et bibit humorem, &, cùm vult, ex fe ipfa remittit,
Quæque fuo viridi femper fe gramine vestit,
Nec fcabie & falsâ lædit robigine ferrum;
Illa tibi lætis intexit vitibus ulmos; inves
Illa ferax oleo eft; illam experiere colendo
Et facilem pecori, & patientem vomeris unci.
Talem dives arat Capua, & vicina Vesevo

220

Ora jugo, & vacuis. Clans non æquus Acerris. Al
Nunc, quo quamque modo poffis cognofcere, dicam.
Rara fit, an fupra morem fi denfa, requiras;

230

Altera frumentis quoniam favet, altera Baccho;
Denfa magis Cereri, rariffima quæque Lyæo;
Antè locum capies oculis, altèque jubebis
In folido puteum demitti, omnemque repones
Rurfus humum, & pedibus fummas æquabis arenas. ·
Si deerunt, rarum pecorique & vitibus almis
Aptius uber erit: fin in fua poffe negabunt?
Ire loca, & fcrobibus fuperabit terra repletis,
Spiffus ager; glebas cunctantes craffaque terga
Expecta, & validis terram profcinde juvencis.
Salfa autem tellus, & quæ perhibetur amara,
Frugibus infelix (ea nec manfuefcit arando,
Nec Baccho genus, aut pomis fua nomina fervat) 240
Tale dabit fpecimen: tu fpiffo vimine qualos,
Colaque preforum fumofis deripe tectis."

Huc ager ille malus, dulcefque à fontibus undæ
Ad plenum calcentur: aqua elucabitur omnis
Scilicet, & grandes ibunt per vinna guttæ ;
At fapor indicium faciet manifeftus, & ora
Triftia tentantum fenfu torquebit amaror..
Pinguis item quæ fit tellus, hôc denique pacto

235

245

Difcimus:

[ocr errors]

Difcimus: haud unquam manibus jactata fatifcit,
Sed picis in morem ad digitos lentefert habendo. 250
Humida majores herbas alit, ipfaque jufto

Lætior ah nimiùm ne fit mihi fertilis illa,

Neu fe prævalidam primis oftendat ariftis !Vaat
Quæ gravis eft, ipfo tacitam fe pondere prodit; ma
Quæque levis. promtum eft oculis prædifcere nigram,
Et quis cui color at fceleratum exquirere frigus 256
Difficile eft: pice tantùm, taxique nocentes
Interdum, aut hederæ pandunt vestigia nigræ.

His animadverfis, terram multò antè memento
Excoquere, & magnos fcrobibus eoncidere montes,
Antè fupinatas aquiloni oftendere glebas,
Quàm lætum infodias vitis genus. optima putri
Arva folo: id venti curant, gelidæque pruinæ,
Et labefacta movens robuftus jugera foffor.
At fi quos haud ulla viros
Antè locum fimilem exquirunt,

[ocr errors]

261

S

265

prima paretur 'A 319 Arboribus fegés, & quò mox digefta feratur, Mutatam ignorent fubitò ne femmina matrem. Quin etiam cœli regionem in cortice fignant:

Ut, quo quæque modo fièterit, quâ parte calores 1270
Auftrinos tulerit, quæ terga obverterit axi, Ayla
Reftituant: adeò in teneris confuefcere multum eft!
Collibus, an plano melius fit ponere vitem,
Quære priùs. fi pinguis agros metabere campi,
Denfa fere in denfo non fegnior ubere Bacchus. 275
Sin tumulis acclive folum collefque fupinos,
Indulge ordinibus; nec fecius omnis in unguera
Arboribus pofitis fecto via limite quadret.

280

Ut fæpè ingenti bello.cùm longa cohortes
Explicuit legio, & campo ftetit agmen aperto,
Directæque acies, ac latè fluctuat omnis
Ære renidenti tellus; necdum horrida mifcent
Prolia, fed dubius mediis Mars errat in armis :
Omnia fint paribus numeris dimenfa viarum
Non animum modò utì pafcat profpectus inanem; 285
Sed quia non aliter vires dabit omnibus æquas

Terra,

[ocr errors]

Terra, neque in vacuum poterunt fe extendere rami.
Forfitan & fcrobibus quæ fint faftigia, quæras.
Aufim vel tenui vitem committere fulco:

Altiùs ac penitus terræ defigitur arbos,

41290

Efculus in primis: quæ quantum vertice ad auras &
Ætherias, tantum radice in Tartara tendit.

[ocr errors]

Ergo non hyemes illam, non flabra, neque imbres

Convellunt, immota manet, multofque nepotes,albranni
Multa virum volvens durando fæcula vincit:
Tum fortes late ramos & brachia tendens

295

Huc illuc, media, ipfa,ingentem fuftinet umbram.
Neve tibi ad folem vergant vineta cadentem;
Neve inter vites corylum fere: neve flagella f
Summa pete, aut

Cantus amor tera deftringe ex arbore plantas ;

læde retufo
Semina; neve oleæ fylveftres infere truncos.
Nam fæpè incautis paftoribus excidit ignis,
Qui furtim pingui primùm fub cortice tectus,
Robora comprendit, frondefque elapfus in altas

301

305

Ingentem cœlo fonitum dedit. indè fecutus W2114

Per ramos victor, perque alta cacumina regnat,

Et totum involvit flammis nemus, & ruit atram

Ad cœlum picea craffus caligine nubem:
Præfertim fi tempeftas a vertice fylvis

Incubuit, glomeratque ferens incendia ventus.

3rd

Hoc ubi, non à ftirpe valent, cafæque reverti 249

Poffunt, atque imâ fimiles revirefcere terrâ :

Infelix fuperat foliis oleafter amaris.

Nec tibi tam prudens quifquam perfuadeat auctor,

Tellurem Boreâ rigidam fpirante moveri :

316

Rura gelu tum claudit hyems, nec femine jacto

Concretam patitur radicem affigere terræ.

320

Optima vinets fatio, cùm vere rubenti 267
Candida venit avis longis invifa colubris;
Prima vel autumni fub frigora, cùm rapidus Sol
Nondum hyemem contingit equis, jam præterit æftus;
Ver adeò frondi nemorum, ver utile fylvis;
Vere tument terræ, & génitalia femina pofcunt,

Tum

« السابقةمتابعة »