صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

turriti scopuli refugitque ab litore templum.
quattuor bic, primum omen, equos in gramine vidi
tondentis campum late candore nivali.

et pater Anchises 'bellum, o terra hospita, portas!
bello armantur equi: bellum haec armenta minantur.
sed tamen idem olim curru succedere sueti
quadrupedes et frena iugo concordia ferre:
spes et pacis' ait, tum numina sancta precamur
Palladis armisonae, quae prima accepit ovantis,
et capita ante aras Phrygio velamur amictu;
praeceptisque Heleni, dederat quae maxima, rite
Junoni Argivae iussos adolemus honores.

Haud mora, continuo perfectis ordine votis

cornua velatarum obvertimus antemnarum
Graiugenumque domos suspectaque linquimus arva.
hinc sinus Herculei, si vera est fama, Tarenti
cernitur; attollit se diva Lacinia contra
Caulonisque arces et navifragum Scylaceum.
tum procul e fluctu Trinacria cernitur Aetna
et gemitum ingentem pelagi pulsataque saxa
audimus longe fractasque ad litora voces
exsultantque vada atque aestu miscentur harenae.
et pater Anchises: 'nimirum haec illa Charybdis;
hos Helenus scopulos, haec saxa horrenda canebat.

536. refugitque, denn der Tempel lag auf einem Berge.

537. primum omen, appositionell: gleich ein Zeichen; s. z. I 442.

541. idem, wieder, andererseits. Die dreisilbigen Formen iidem und iisdem hat Verg. nirgends.

543. spes et pacis, daraus ergiebt sich.., entspricht dem bellum

minantur 540; Grund und Folgerung stehn also in beiden Satzgliedern parallel, aber dem ersten ist 539 die erste, erschreckende Wahrnehmung voraufgeschickt.

545. Die Trojaner befolgen also die Vorschrift des Helenus, 405 f. 546. praeceptis Heleni, s. 436 f. 549. cornua obvert. ant., wir wenden die Rahen dem Meere ent

510

545

550

555

gegen (um nämlich den günstigen Wind aufzufangen). Über den spondeischen Versschlufs s. z. II 68.

[ocr errors]

551. hinc, dann, wie I 194. II 671. — si vera est fama. Gewöhnlich wurde die Gründung Tarents dem Taras, einem Sohne des Neptun, zugeschrieben.

552. diva Lacinia, der Tempel der Juno Lacinia auf dem Vorgebirge Lacinium im Lande der Bruttier, in welchem auch die Städte Caulon (Caulonia) und Scylaceum lagen.

556. fractas ad lit. voces, gebrochenes Getön am Ufer; vgl. 669 und G. IV 71f.

558. haec auf die Gegenwart (das hier'), illa auf die frühere Besprechung hinweisend wie IV 675. VII 255 und 272.

eripite, o socii, pariterque insurgite remis.'
haud minus ac iussi faciunt primusque rudentem
contorsit laevas proram Palinurus ad undas;
laevam cuncta cohors remis ventisque petivit.
tollimur in caelum curvato gurgite et idem
subducta ad manes imos desedimus unda.
ter scopuli clamorem inter cava saxa dedere,
ter spumam elisam et rorantia vidimus astra.
interea fessos ventus cum sole reliquit
ignarique viae Cyclopum adlabimur oris.

Portus ab accessu ventorum immotus et ingens
ipse; sed horrificis iuxta tonat Aetna ruinis
interdumque atram prorumpit ad aethera nubem
turbine fumantem piceo et candente favilla
attollitque globos flammarum et sidera lambit;
interdum scopulos avolsaque viscera montis
erigit eructans liquefactaque saxa sub auras
cum gemitu glomerat fundoque exaestuat imo.
fama est Enceladi semustum fulmine corpus
urgeri mole hac ingentemque insuper Aetnam
impositam ruptis flammam exspirare caminis;
et fessum quotiens mutet latus, intremere omnem
murmure Trinacriam et caelum subtexere fumo.

560. eripite, entreifst uns der Gefahr.

561. ac nach minus wird begreiflich aus 236. — rudentem, oyκωμένην. Das Stöhnen des Schiffes zeigt, mit welcher Macht es gezwungen wird, plötzlich seinen Lauf zu ändern.

564 f. Sachlich vgl. I 106, auch Ov. Trist. I 2, 19f.: me miserum, quanti montes volvuntur aquarum! iam iam tacturos sidera summa putes. quantae diducto subsidunt aequore

valles! iam iam tacturas Tartara

nigra putes und Shakesp. Othello II 1: Dann mag auch himmelhohe Wogenberge das Boot erklimmen u. in Höllenschlünde tief untertauchen! 564. curv. gurg., vgl. Hom. 4 426: (κύμα) κυρτὸν ἐὸν κορυφοῦται. idem wie 541.

[ocr errors]

565. desedimus ist Perf. von desido und gleichbedeutend mit dem

560

565

570

575

580

Präs. desidemus; vgl. V 841. X 301.

569. Man beachte das Präs. adlabimur nach dem Perf. reliquit.

570. immotus hat hier den Sinn und die Konstruktion von tutus. Vgl. invictus unbesiegbar und das griech. Verbaladj. I.

=

571. ipse. Der Hafen an sich ist sicher und geräumig, aber die Nähe des Ätna macht den Aufenthalt unheimlich. tonat ruinis, der Berg kracht von dem Zusammenstürzen der Massen im Innern.

572. Das Activum prorumpere gebraucht Verg. zuerst transitiv; vgl. rump. II 129.

577. glomerat sub auras, wirbelt empor.

578. Auf den durch den Blitzstrahl Juppiters niedergeschmetterten Giganten Enceladus wurde der Ätna gewälzt.

579. insuper impos., vgl. I 61.

noctem illam tecti silvis immania monstra
perferimus nec, quae sonitum det causa, videmus.
nam neque erant astrorum ignes nec lucidus aethra
siderea polus, obscuro sed nubila caelo,
et lunam in nimbo nox intempesta tenebat.

Postera iamque dies primo surgebat Eoo
umentemque Aurora polo dimoverat umbram,
cum subito e silvis macie confecta suprema
ignoti nova forma viri miserandaque cultu
procedit supplexque manus ad litora tendit.
respicimus. dira inluvies immissaque barba,
consertum tegumen spinis; at cetera Graius,
et quondam patriis ad Troiam missus in armis.
isque ubi Dardanios habitus et Troïa vidit
arma procul, paulum aspectu conterritus haesit
continuitque gradum; mox sese ad litora praeceps
cum fletu precibusque tulit: 'per sidera testor,
per superos atque hoc caeli spirabile lumen,
tollite me, Teucri; quascumque abducite terras;
hoc sat erit. scio me Danais e classibus unum
et bello Iliacos fateor petiisse penates.
pro quo, si sceleris tanta est iniuria nostri,
spargite me in fluctus vastoque inmergite ponto.
si pereo, hominum manibus periisse iuvabit.'
dixerat et genua amplexus genibusque volutans

[blocks in formation]

585

590

595

600

605

[blocks in formation]

haerebat. qui sit, fari, quo sanguine cretus,
hortamur; quae deinde agitet fortuna, fateri.
ipse pater dextram Anchises haud multa moratus
dat iuveni atque animum praesenti pignore firmat.
Ille haec deposita tandem formidine fatur:
'sum patria ex Ithaca, comes infelicis Ulixi,
nomine Achaemenides, Troiam genitore Adamasto
paupere (mansissetque utinam fortuna!) profectus.
hic me, dum trepidi crudelia limina linquunt,
immemores socii vasto Cyclopis in antro
deseruere. domus sanie dapibusque cruentis,
intus opaca, ingens. ipse arduus, altaque pulsat
sidera (di, talem terris avertite pestem!)
nec visu facilis nec dictu affabilis ulli.
visceribus miserorum et sanguine vescitur atro.
vidi egomet, duo de numero cum corpora nostro
prensa manu magna medio resupinus in antro
frangeret ad saxum sanieque adspersa natarent
limina; vidi atro cum membra fluentia tabo
manderet et tepidi tremerent sub dentibus artus.
haud impune quidem; nec talia passus Ulixes

[blocks in formation]

614. nomine Ach. In gleicher Konstruktion heifst es bei Hor. Epist. 17,54f.: quaere et refer, unde domo, quis (sit) und it, redit et narrat Vulteium nomine Menam (nämlich esse). - genit. Ad. paupere, Abl. abs., welche den Grund angeben, der den Achämenides zur Teilnahme am trojanischen Kriege bewog. An diesen Grund schliefst sich parenthetisch der Wunsch nach dem Fortbestande der früheren Lage.

616. limina linquunt, s. z. 412. 618. dom. sanie dap, cruentis,

610

615

620

625

Dieser

ein Moder- und Beinhaus. energische Ausdruck des tiefsten Abscheus würde viel an Kraft verlieren, wenn der Ablat. von einem hinzugefügten Adj. oder Partic. abhängig gemacht wäre; denn nun erscheinen die sanies und die dapes cruentae als alleiniges Baumaterial für das Haus. Der Abl. ist also ein Abl. materiae wie 286.

621. Vgl. den Vers des alten Tragödiendichters Accius: quem neque tueri contra neque adfari queas. Soph. Trach. 1093 nennt den Löwen von Nemea ἄπλατον θρέμμα κἀπροσήγορον.

623-629. Vgl. Hom. 288 f. 624. resup., rückwärts gebeugt; vgl. I 476.

625. adspergere hat wie circumdare u. dergl. Verba eine doppelte Konstr., indem es bald das Mittel, bald den Gegenstand der Anspritzung als Obj. zu sich nimmt.

oblitusve sui est Ithacus discrimine tanto.
nam simul expletus dapibus vinoque sepultus
cervicem inflexam posuit iacuitque per antrum
immensus, saniem eructans et frusta cruento
per somnum commixta mero, nos magna precati
numina sortitique vices una undique circum
fundimur et telo lumen terebramus acuto,
ingens quod torva solum sub fronte latebat,
Argolici clipei aut Phoebeae lampadis instar,
et tandem laeti sociorum ulciscimur umbras.
sed fugite, o miseri, fugite atque ab litore funem
rumpite.

nam qualis quantusque cavo Polyphemus in antro
lanigeras claudit pecudes atque ubera pressat,
centum alii curva haec habitant ad litora volgo
infandi Cyclopes et altis montibus errant.
tertia iam Lunae se cornua lumine complent,
cum vitam in silvis inter deserta ferarum

lustra domosque traho vastosque ab rupe Cyclopas
prospicio sonitumque pedum vocemque tremesco.
victum infelicem, bacas lapidosaque corna,
dant rami et volsis pascunt radicibus herbae.
omnia conlustrans hanc primum ad litora classem
prospexi venientem. huic me, quaecumque fuisset,
addixi: satis est gentem effugisse nefandam.

[merged small][ocr errors][merged small]

auch IV 6.

630

635

640

645

650

643. volgo, ringsum, allerwärts; vgl. VI 283. B. 4, 25. G. III 494.

645. Vergil weicht hier, wie an vielen andern Stellen, von Homer ab, der die Kvxlánaα ins erste Jahr der Irrfahrt verlegt.

647. Die Worte ab rupe sind mit vastos Cyclopas, nicht mit prospicio zu verbinden; s. 644. 655. 675. Hom. 113 u. zu I 160. VIII 603. Cycl. hier mit kurzem y.

648. trem., dicht. von Verg. zuerst mit dem Acc. verbunden; s. z. II 541.

[blocks in formation]
« السابقةمتابعة »