صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

quippè aut modicè laceffita pax, mæstæ urbis res, & Princeps proferendi Imperii incuriofus erat. Non tamen fine ufu fuerit, introfpicere illa primo afpectu levia, ex quis magnarum fæpè rerum motus oriuntur.

Nam cunctas nationes & urbes populus, aut primores, aut finguli regunt: delecta ex his & conftituta Reipublicæ forma, lau dari faciliùs quàm evenire; vel fi evenit, haud diuturna effe poteft. Igitur ut olim plebe valida, vel cùm patres pollerent, no fcenda vulgi natura, & quibus modis temperanter baberetur: Senatüfque & optima tium ingenia qui maximè perdidicerant, cali lidi temporum & fapientes credebantur: fic converfo ftatu, neque alia rerum quàm fi anus imperiter, hæc conquiri tradique in rem fuerit: quia pauci prudentia, honefta ab deterioribus, utilia ab noxiis discernunt ; plures aliorum eventis docentur ; ccterùm ut profutura, ità minimum oblectationis adfe

runt;

Grands. Notre carriere étroite & fans. gloire n'offre qu'une paix conftante ou peu troublée, Rome dans un état triste, & un Prince peu jaloux d'étendre rEmpire. Il n'eft pourtant pas inutile d'examiner ces caufes légeres en apparence, qui font fouvent naître les plus grands événemens.

Toutes les Nations font gouvernées ou par le Peuple, ou par les Grands, ou par les Rois. Un gouvernement mêlé & formé de ceux-ci, eft plus louable que poffible, & plus poffible que durable. Or autrefois, dans le tems que le Peuple ou le Sénat étoient puiffans, il falloit connoître le caractere de la multitude, & les moyens d'en manier les efprits; & ceux qui avoient étudié le génie du Sénat & des Grands, paffoient pour des hommes inftruits & fages. De même aujourd'hui que l'Etat eft chan-gé, & foumis au pouvoir d'un feul, il eft bon d'approfondir & de dévelop per ces mêmes objets; car peu de gens difcernent par leurs propres lumieres le bien & le mal, l'avantageux & le nuifible; la multitude n'eft inftruite que par l'exemple des autres. Ces récits au refte font plus utiles qu'agréables. L'hiftoire

des

[ocr errors]

runt; nam fitus gentium, varietates pre liorum, clari ducum exitus, retinent ac redintegrant legentium animum : nos fævæ juffa, continuas accufationes, fallaces amicitias, perniciem innocentium, & eafdem exitu caufas conjungimus; obviâ rerum fimilitudine, & fatietate. Tùm quòd antiquis fcriptoribus rarus obtrectator, neque refert cujufquam, Punicas Romanafve acies lætiùs extuleris: at multorum qui Tiberio regente pœnam vel infamiam fubiêre, pofteri manent; utque familiæ ipfæ jam exftinctæ fint, reperies qui ob fimilitudinem morum, aliena malefacta fibi objectari putent; etiam gloria ac virtus infenfos ha bent ut nimis ex propinquo diverfa ar guens.

[ocr errors]

C

ANN. IV. 34.

ORNELIO Coffo, Afinio Agrippâ
Coff. Cremutius Cordus poftulatur,

novo ac tunc primùm audito crimine, quòd

des Nations, la variété des Combats, la mort des grands Capitaines, attachent & raniment le Lecteur; nous n'avons à parler que d'ordres barbares, d'accufations continuelles, d'amis perfides, d'innocens opprimés, de citoyens condamnés à mort pour les mêmes caufes; matiere rebutante par fon uniformité & fa trifteffe. D'ailleurs les anciens Hiftoriens ont peu de cenfeurs; perfonne ne s'embarraffe qui on louera le plus des Carthaginois ou des Romains; mais plufieurs de ceux qui fous Tibere ont fubi les fupplices ou l'infamie, ont laiflé des defcendans; & leur poftérité fut-elle éteinte, fouvent celui qui leur reffemble par les mœurs, croit qu'on lui reproche les crimes des autres. L'éclat même de la vertu irrite les méchans, parce qu'elles les démafque & les condamne.

Défenfe de Crematius Cordus.

Ous le Confulat de Cornelius Coffuss,

SOU

fus, & d'Afinius Agrippa, on fit à Cremutius Cordus un crime jufqu'alors inconnu, d'avoir loué Brutus dans une

editis annalibus, laudatoque M. Brute; C. Caffium Romanorum ultimum dixiffet. Accufabant Satrius Secundus, & Pinarius Natta, Sejani clientes: id perniciabile reo, & Cafar truci vultu defenfionem accipiens: quam Crèmutius, relinquendæ vitæ certus, in hunc modum exorfus cft: Verba mea, P. C. arguuntur: adeò factorum innocens fum. Sed neque hæc in principem, aut principis parentem, quos lex majeftatis amplectitur; Brutum & Caffium laudaviffe dicor: quorum res geftas cùm plurimi compofuerint, nemo fine bonore Titus Livius eloquentiæ ac fidei præclarus in primis, Cn. Pompeium tantis laudibus tulit, ut Pompeianum cum Auguftus appellaret: neque id amicitiæ eorum offecit. Scipionem, Afranium, hunc ipfum Caffium, hunc Brutum, nufquàm latrones & parricidas, quæ nunc vocabula imponuntur, fæpè ut infignes viros nominat. Afinii Pollionis fcripta,

memoravit.

egre

« السابقةمتابعة »